આ શાક છે મટન કરતા પણ મોંઘુ,જાણો લોકો કેમ છે તેના દિવાના?

જો તમને કહેવામાં આવે કે એક એવી જંગલી શાકભાજી છે, જેની કિંમત 1000 રૂપિયા પ્રતિ કિલોથી વધુ છે અને લોકો તેને ખૂબ જ ઉત્સાહથી ખાય છે,તો તમને આશ્ચર્ય થશે.જોકે આ વાત સાચી છે.વાસ્તવમાં ચોમાસાના પહેલા વરસાદની સાથે જ યુપીના પીલીભીત અને લખીમપુરના તેરાઈના જંગલોમાં કત્રુઆ નામની શાકભાજીનું ઉત્પાદન શરૂ થઈ જાય છે.તેની શરૂઆતી કિંમત આસમાને છે.કત્રુઆ પ્રેમીઓ આ શાકભાજી માટે વર્ષભર વરસાદની રાહ જુએ છે.

કત્રુઆનું શાક શાકાહારીઓનું નોન વેજ પણ કહેવાય છે.એટલું જ નહીં આ શાકભાજીમાં ભરપૂર માત્રામાં પ્રોટીન હોય છે.આ જ કારણ છે કે દર વર્ષે કત્રુઆના ભાવ ગત વર્ષ કરતા વધુ હોય છે છતાં લોકો તેને શોખથી ખરીદીને ખાય છે.

બાય ધ વે,શાક ભલે ગમે તેટલું પ્રોટીનયુક્ત અને સ્વાદિષ્ટ હોય,પરંતુ કારેલાને કાઢવા જંગલમાં જવા પર પ્રતિબંધ છે. તેમ છતાં,નજીકના ગ્રામજનો તેમના જીવનને જોખમમાં મૂકે છે અને ખાતાકીય મિલીભગતથી તેને ખોદી કાઢે છે.જો પીલીભીતની વાત કરીએ તો અહીં સ્ટેશન સ્ક્વેર,ગેસ સ્ક્વેર અને કત્રુઆના માર્કેટ સહિત અન્ય તમામ જગ્યાઓ આવેલી છે.સેંકડો લોકો તેને ખરીદવા આવે છે.

સામાન્ય રીતે કટારુઆ પીલીભીત અને લખીમપુરના જંગલોમાં જોવા મળે છે.કત્રુઆ તેરાઈના જંગલોમાં સાલ અને સાગના ઝાડના મૂળમાં ઉત્પન્ન થાય છે.આ પછી લોકો તેને એકત્રિત કરવા જંગલમાં જાય છે.જમીન ખોદીને કાપીને બહાર કાઢવામાં આવે છે.આ પછી વેપારીઓ તેને ખરીદે છે અને પીલીભીત,લખીમપુર અને બરેલીની મંડીઓમાં વેચાણ માટે લઈ જાય છે.કટારુઆ પર પણ પ્રતિબંધ છે,પરંતુ વિભાગીય મિલીભગતને કારણે તેને સતત જંગલમાંથી કાઢવામાં આવે છે.નવાઈની વાત એ છે કે તેનું ખુલ્લેઆમ વેચાણ થાય છે. જેના કારણે આ સિઝનમાં કત્રુઆનો ભાવ રૂ.1000થી શરૂ થયો છે અને સ્થાનિક બજારમાં મટનનો ભાવ જોવામાં આવે તો રૂ.600ની આસપાસ છે.આવી સ્થિતિમાં કત્રુઆએ પણ ભાવની બાબતમાં મટનને પાછળ છોડી દીધું છે.

હરણને પણ કત્રુઆ ગમે છે વન નિષ્ણાતોના મતે પીલીભીતમાં જોવા મળતા હરણની પ્રજાતિના વાઘ પણ કત્રુઆને ખૂબ પસંદ કરે છે.ચોમાસાની ઋતુમાં,હરણ કટલીઓ ખોદીને તેને ખાતા જોવા મળે છે.

બાય ધ વે,પીલીભીત,લખીમપુર અને બરેલીમાં કત્રુઆ માર્કેટ બનાવીને વેચાય છે.પીલીભીતને રોજગાર ક્ષેત્રે પછાત ગણવામાં આવે છે.આ જ કારણ છે કે અહીંના લોકો કામકાજના સંબંધમાં દૂરના વિસ્તારોમાં સ્થાયી થયા છે,પરંતુ આજે પણ તેઓ કત્રુઆનો સ્વાદ ભૂલી શક્યા નથી.જેના કારણે આજે પણ લોકો ચોમાસાની ઋતુમાં પોતાના સંસાધનમાંથી કત્રુઆની ખરીદી કરે છે.

કત્રુઆને શાકાહારીઓમાં નોન વેજ કહેવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં,કત્રુઆ ઝાડના મૂળમાં માટીની અંદર જોવા મળે છે, તેથી જ તેને રાંધતા પહેલા ચિકન-મટનની જેમ ધોવામાં આવે છે.બાદમાં તેમાં ગરમ ​​મસાલો નાખીને રાંધવામાં આવે છે.